کد مطلب:106675 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:153

نامه 052-به فرمانداران شهرها











[صفحه 224]

از نامه های امام (ع) به فرمانروایان شهرها درباره ی نماز. اما بعد، با مردم نماز ظهر را به پا دارید، آن وقتی كه سایه به قدر آغل بز امتداد یابد و همچنین نماز عصر را در باقیمانده ی روز، آن وقتی كه آفتاب هنوز روشن و جلوه گر است به پا دارید به طوری كه بشود دو فرسخ راه را تا غروب پیمود، و با مردم نماز مغرب را بخوانید در هنگامی كه روزه داران افطار كنند و حاجیان (از عرفات) رهسپار منی می شوند و نماز عشا را از هنگام ناپدید شدن سرخی مغرب تا هنگام سپری شدن یك سوم شب به پا دارید و نماز صبح را هنگامی برگزار كنید كه شخص، چهره ی رفیق و همراهی خود را ببیند و او را بشناسد، و با آنها همچون ناتوانترین فردشان نماز بخوانید و باعث فتنه و فساد نگردید. در این نامه (ع) اوقات نماز فریضه را بیان كرده است: اول: وقت نماز ظهر و تعیین آن با وقت بازگشت خورشید، یعنی بازگشت و میل خورشید به جانب مغرب، آنگاه اندازه گیری با آغل بز كرده و آن را اول ظهر دانسته است، با توجه بر این كه وقت ظهر با اختلاف افق در شهرهای مختلف تغییر می كند. دوم: وقت نماز عصر، و آن را به باقی ماندن خورشید در حال روشنی و درخشندگی كه به دلیل غروب به زردی نگرای

د، تعیین كرده است. لفظ حیاه حیه را كه برای تابش خورشید بر روی زمین- از باب تشبیه (به موجود زنده)- در قسمتی از روز، استعاره آورده است، و مقصود همان قسمتی و بخشی از روز است. و بعد، امام (ع) آن قسم از روز را با مدتی كه مسافر به طور عادی دو فرسخ راه را در آن مدت می تواند بپیماید، مشخص كرده است. سوم: وقت نماز مغرب كه به دو وسیله معرفی فرموده است: یكی آنكه: هنگام افطار روزه دار، یعنی وقت ناپدید شدن قرص خورشید. دوم: موقعی كه حاجیان رهسپار می شوند و از عرفات برمی گردند. به خاطر روشن بودن این دو علامت و شناخته شدن مردم طرف سخن امام (ع) با آن علامتها وقت مغرب را معرفی كرده است. چهارم: وقت نماز عشاء، آن را به رفتن سرخی آفتاب از طرف مغرب، معرفی كرده است. و آخر وقت نماز عشاء را تا یك سوم از شب رفته تعیین كرده است، تنها پایان وقت نماز عشاء را تعیین فرموده است نه بقیه نمازها را، چون آخر وقت هر نماز از نمازهای یومیه با اول وقت نماز دیگر روشن می گردد، جز آخر وقت نمز عشاء كه پیوسته به شب است و آن هم نمازی از نمازهای واجب ندارد، و اما آخر وقت نماز صبح كه مرزش را طلوع خورشید تعیین فرموده است، آن هم واضح است. پنجم: وقت نماز صبح،

و تعیین آن، به موقعی كه شخص صورت رفیق و همراهش را ببیند و بشناسد و آن هنگام طلوع فجر دوم است، همان سرخی كه از طرف مشرق پیدا می شود، و نشانه ای كه امام (ع) یادآور شده، روشنترین نشانی برای عموم مردم است. آنگاه فرمانروایان را به انجام كاری و نهی از كاری سفارش كرده است: اما انجام كار، آن است كه نماز را همچون ناتوانترین فردشان بخواند، یعنی قرائت و واجبات نماز را طول ندهد و سوره ی بقره و دیگر سوره های طولانی را نخواند، زیرا همه ی مردم توان انجام چنان نمازی را ندارند و در نتیجه باعث زحمت آنها می شود و بعضی از آنها را از انجام نماز با جماعت باز می دارد و این زیانی است كه در اسلام نفی شده است. اما سفارش به ترك كاری، آن است كه با طول دادن نماز باعث فتنه نشوند، و دلیل فتنه و فساد در این جا همان است كه ایشان با طول دادن نماز كه لازمه اش عقب ماندن و شركت نكردن ناتوانان و ضعیفان است، باعث منصرف شدن مردم از همسویی و همراهی در نماز جماعت می گردند. خداوند داناتر است.


صفحه 224.